 | "Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες." Καλά αυτό είναι το πιασάρικο, διαφωτισμός κι έτσι, όμως ... |
«Leurs yeux ronds, leur nez épaté, leurs lèvres toujours grosses, leurs oreilles différemment figurées, la laine de leur tête, la mesure même de leur intelligence, mettent entre eux et les autres espèces d’hommes des d i f f é r e n c e s prodigieuses »: Essai sur les moeurs
«Τα στρογγυλά μάτια τους, η πλακουτσωτή μύτη τους, τα χείλια τους που είναι πάντα παχιά, τα διαφορετικά διαμορφωμένα αυτιά τους, το μαλλί στο κεφάλι τους, το μέτρο της ίδιας της νοημοσύνης τους, όλ’ αυτά ορθώνουν ανάμεσα σ’ αυτούς και τα άλλα είδη τεράστιες δ ι α φ ο ρ έ ς».
«[Ε]t ils n’ont d’homme que la stature du corps, avec la faculté de la parole et de la pensée dans un degré très éloigné du nôtre. Tels sont ceux que j’ai vus et examinés»: Essai sur les moeurs,
«Και δεν είναι άνθρωποι, παρά το παράστημα του σώματος, μιας κι η ικανότητα στο να διατυπώνουν την σκέψη τους απέχει υπερβολικά πολύ από την δική μας. Τέτοιοι είναι εκείνοι που έχω δει και έχω εξετάσει».
«[Ε]t on peut dire que si leur intelligence n’est pas d’une autre espèce que notre entendement, elle est fort inférieure. Ils ne sont pas capables d’une grande attention; ils combinent peu, et ne paraissent faits ni pour les avantages ni pour les abus de notre philosophie»: Essai sur les moeurs, κεφ. CXLI.
«Εάν η αντιληπτικότητά τους δεν είναι τελείως διαφορετικής φύσης από την δική μας, είναι σε κάθε περίπτωση πολύ κατώτερη. Δεν είναι ικανοί στο να δείξουν οποιασδήποτε μεγάλη συγκέντρωση. Έχουν πολύ μικρή συνδυαστική ικανότητα και δεν δείχνουν ικανότητα να κατακτήσουν ούτε τα πλεονεκτήματα ούτε για τις καταχρήσεις της φιλοσοφίας μας».
Και το καλύτερο:
«C'est une grande question parmi eux s'ils son descendus des singes, ou si les singes sont venus d'eux. Nos sages ont dit que l'homme est l'image de Dieu: voilà une plaisante image de l'Etre éternel qu'un nez noir épaté, avec peu ou point d'intelligence! Un temps viendra, sans doute, où ces a n i m a u x sauront bien cultiver la terre, l'embellir par des maisons et par des jardins, et connaître la route des astres. Il faut du temps pour tout»: Lettres d’Amabed, Septième lettre. D'Amabed.
«Ένα σπουδαίο ζήτημα είναι επίσης το αν προέρχονται [οι Αφρικανοί] από τους πιθήκους ή εάν οι πίθηκοι προέρχονται από αυτούς. Οι σοφοί μας μας έχουν πει ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα Θεού. Να λοιπόν μια ωραία εικόνα του θείου κατασκευαστή: Μια πλακουτσωτή μαύρη μύτη με ελάχιστη ή και ανύπαρκτη νοημοσύνη. Σίγουρα θα έρθει καιρός που θα μάθουν ακόμη και αυτά τα ζ ώ α πώς να καλλιεργούν καλά το έδαφος, να καλλωπίζουν τα σπίτια και τους κήπους τους και να γνωρίσουν τις πορείες των αστεριών: Ο οποιοσδήποτε χρειάζεται τον χρόνο του για όλα».
Τι αηδία αισθάνονταν αλήθεια για τους μαύρους ο κορυφαίος του διαφωτισμού και ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Βολταίρος! Και πόσο πολύ τον ενοχλούσε η διδασκαλία της αγίας Γραφής ότι όλοι οι άνθρωποι κατάγονται από έναν και μόνον ζευγάρι, τον Αδάμ και την Εύα! Και πως θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού για όλους τους ρατσιστές αυτή η διδασκαλία της Βίβλου είναι κόκκινο πανί. (Βλέπε σχετικά την καταπληκτική ανάλυση του William B. Cohen, The French Encounter With Africans: White Response to Blacks, 1530-1880, Indiana University Press 2003, σ. 84 κ. εξ.).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου